กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เปิดตัวโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ) เพื่อช่วยเหลือบัณฑิต นักศึกษาและประชาชนในพื้นที่ให้มีอาชีพและรายได้ ลดปัญหาการว่างงาน โดยเฉพาะในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 รวมทั้งพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตอบสนองตามความต้องการของชุมชน โดยให้มหาวิทยาลัยทำหน้าที่เป็น System Integrator ดำเนินกิจกรรมและประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ พัฒนาสัมมาชีพและสร้างอาชีพใหม่ สร้าง Creative Economy นำองค์ความรู้และเทคโนโลยีไปช่วยบริการชุมชน ส่งเสริมให้รายได้หมุนเวียนในชุมชน และจัดทำข้อมูลขนาดใหญ่ของชุมชน (Community Big Data) เพื่อใช้วิเคราะห์และหาแนวทางแก้ไขปัญหาในชุมชนอย่างมีเป้าหมายชัดเจน

สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา ภายใต้สังกัดกระทรวง อว. ได้ขออนุมัติจัดทำโครงการดังกล่าวในพื้นที่ที่เป็นเครือข่ายของสถาบันทั้งหมดหกตำบล หนึ่งในนั้นคือตำบลหนองพันทา อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ โดยได้เสนอโครงการจัดทำแผนที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมชุมชนเพื่อพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมชุมชน ส่งเสริมความเป็นผู้ประกอบการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมชุมชนโดยสร้างเครือข่ายการท่องเที่ยวในชุมชนและระหว่างชุมชน และประชาสัมพันธ์ผลิตภัณฑ์และชุมชนท่องเที่ยวให้เป็นที่รู้จัก

รศ.ดร.คุณหญิงสุมณฑา พรหมบุญ กล่าวว่า การเลือกพื้นที่ตำบลหนองพันทา อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ เกิดจากสถาบันรับนักศึกษาจากพื้นที่และได้รู้จักกับคุณสุทธิพงษ์ สุริยะ วิทยากรในหลักสูตร Mini FBM ของสถาบัน ซึ่งเป็นคนในพื้นที่ นอกจากนี้ จังหวัดบึงกาฬเป็นจังหวัดใหม่ ยังไม่ค่อยมีสถาบันการศึกษาเข้าไปศึกษาดูงาน สถาบันจึงได้ลงพื้นที่ไปศึกษาวิจัยเรื่องทุนทางวัฒนธรรมก่อนหน้านี้ เมื่อกระทรวง อว. มีโครงการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย สถาบันจึงได้เลือกพื้นที่ดังกล่าวในการดำเนินโครงการเพื่อช่วยพัฒนาจังหวัดบึงกาฬให้เป็นจังหวัดด้านวัฒนธรรมพื้นถิ่น จากการศึกษาอำเภอโซ่พิสัยในเบื้องต้น พบว่าเป็นพื้นที่ที่มีวัฒนธรรมที่ดีงาม ไม่ถูกทำลาย มีสิ่งที่ควรอนุรักษ์และเผยแพร่ ทั้งด้านศิลปะ เช่น งานจักสาน ผ้าย้อมคราม เป็นต้น โดยเฉพาะวัฒนธรรมด้านอาหารพื้นถิ่นมีความน่าสนใจอย่างยิ่ง แม้แต่ด้านสิ่งแวดล้อมก็มีธรรมชาติที่สวยงาม และด้านศาสนามีพระอาจารย์เป็นที่เลื่อมใสศรัทธา จากจุดเด่นดังกล่าวทางสถาบันจึงอยากให้เกิดปรากฏการณ์การท่องเที่ยว ทำอย่างไรให้คนอยากไปเที่ยวที่จังหวัดบึงกาฬ โดยจัดทำเป็นแผนที่ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมชุมชนของตำบลหนองพันทา อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ

รศ.ดร.คุณหญิงสุมณฑา กล่าวว่า การช่วยเหลือชุมชนเป็นหน้าที่อย่างหนึ่งของมหาวิทยาลัย นั่นคือ การบริการวิชาการแก่ชุมชน และนับว่าเป็นครั้งแรกที่มหาวิทยาลัยทั่วประเทศจะลงไปช่วยเหลือชุมชนด้วยกัน มหาวิทยาลัยสามารถนำทฤษฎี ความรู้ มาสู่การปฏิบัติในท้องถิ่นเพื่อให้เกิดความเจริญก้าวหน้า ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีที่ทำร่วมกัน แม้ว่าโครงการจะมีระยะเวลาสิ้นสุดเพียงแค่ 1 ปี แต่สถาบันเทคโนโลยีจิตรลดาจะยังคงสานต่อโครงการต่อไปเรื่อย ๆ นอกจากจะได้ช่วยเหลือชุมชนแล้ว ยังได้ช่วยผ่อนคลายสถานการณ์เศรษกิจที่ตกต่ำลงด้วยเหตุการแพร่ระบาดของเชื่อไวรัส COVID-19

ทั้งนี้ อยากจะให้ทุกคนตระหนักว่า ชุมชนนั้นมีความสำคัญ เป็นฐานรากของประเทศ ถ้าอยากให้ประเทศไทยมีความมั่นคงต้องสร้างชุมชนให้เข้มแข็งทั่วประเทศ

รศ.ดร.คุณหญิงสุมณฑา กล่าวปิดท้ายว่า บุคลากรทางการศึกษาไม่ว่าจะเป็นอาจารย์หรือนักศึกษาที่ลงพื้นที่ หรือแม้แต่บุคลากรที่อยู่ในท้องที่ ขอให้มีความภาคภูมิใจที่มีส่วนสร้างเศรษฐกิจฐานราก สร้างชุมชนให้เข้มแข็ง ในไม่ช้าก็จะเห็นความสำเร็จ และทุกคนก็จะภูมิใจที่ได้ทำหน้าที่ของตัวเองในฐานะที่เป็นประชาชนไทยที่สร้างความแข็งแรงให้กับประเทศไทย