เมื่อวันที่ 15ถึง 18 มีนาคม 2565 ทีมแพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล เภสัชกร และเจ้าหน้าที่ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน (ศปช.) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปฏิบัติภารกิจหน่วยแพทย์พระราชทานในโครงการสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (ครั้งที่ 38) ณ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านนุชเทียน ตำบลบ่อภาค อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก รวมผู้เข้ารับการตรวจรักษาเป็นจำนวน 68 คน แบ่งเป็นนักเรียน จำนวน 32 คน และประชาชน จำนวน 36 คน และ โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดนบ้านลาดเรือ ตำบลบ่อภาค อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก รวมผู้เข้ารับการตรวจรักษาเป็นจำนวน 65 คน แบ่งเป็นนักเรียน จำนวน 22 คน และประชาชน จำนวน 43 คน ซึ่งส่วนใหญ่มีสุขภาพปกติ และพบโรคที่เด็กนักเรียนเป็นมากที่สุดคือโรคเหงือกและฟัน รองลงมาคือโรคทางเดินหายใจ และพบโรคเหาในเด็กนักเรียนด้วย ซึ่งเหาเป็นโรคที่พบบ่อยในเด็ก โดยเฉพาะเด็กที่ไม่ค่อยรักษาความสะอาดร่างกายและไม่ค่อยสระผม ตัวเหาจะวางไข่ตามโคนผมและอาศัยอยู่บนหนังศีรษะ ติดต่อโดยการสัมผัสใกล้ชิด นอนร่วมกันหรือใช้แปรงผม หวี หรือหมวกร่วมกัน การรักษาเบื้องต้นทำได้โดยการใช้ยาเบนซิลเบนโซเอต ชนิด 25% ชโลมทั่วศีรษะโพกผ้าทิ้งไว้ 1 คืน (12-20 ชั่วโมง) และใช้หวีเสนียดสางเอาไข่เหาออกมา

สำหรับโรคที่เด็กและประชาชนในพื้นที่ห่างไกลเป็นกันมากก็คือโรคทางเหงือกและฟัน ซึ่งมีสาเหตุหลักมาจากการสะสมของแบคทีเรียบนฟันและสร้างกรดขึ้นมาเพื่อทำลายเคลือบฟัน ป้องกันได้ด้วยการแปรงฟันทุกวัน รวมถึงการไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน เพื่อกำจัดคราบแบคทีเรียก่อนที่จะสะสมตัวจนกลายเป็นคราบหินปูน เมื่อมีคราบหินปูนเกาะที่ฟันแล้วก็จะไม่สามารถกำจัดได้ด้วยตัวเองด้วยการแปรงฟันทำให้เกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ และเกิดโรคติดเชื้อทางช่องปาก ผู้ปกครองสามารถสังเกตฟันผุในระยะเริ่มแรกของเด็กได้จาก จะมีรอยสีขาวขุ่นบริเวณคอฟัน มีจุดสีดำหรือสีน้ำตาลเล็กๆ บนผิวฟัน และเมื่อพบรูผุที่มีขนาดใหญ่มากขึ้นเด็กจะมีอาการปวดฟัน หรือเสียวฟันเมื่อดื่มน้ำเย็น น้ำร้อน หรือของหวาน ควรได้รับการรักษาโดยการอุดฟันซึ่งเมื่อฟันผุลุกลามจนเกิดการติดเชื้อของเนื้อเยื่อโพรงประสาทฟัน เด็กจะปวดฟันมากจนนอนไม่หลับ ต่อมาจะเกิดหนอง ซึ่งเมื่อถึงขั้นนี้จะต้องทำการรักษารากฟันหรือถอนฟัน ป้องกันหรือลดความเสี่ยงที่ทำให้ฟันผุได้ด้วยหลายวิธีทั้งการเลือกแปรงสีฟันที่เหมาะสมกับเด็ก การเลือกยาสีฟัน การปลูกฝังให้เด็กแปรงฟันอย่างถูกวิธี เลือกยาสีฟันที่มีปริมาณฟลูออไรด์เข้มข้นอย่างต่ำ 1000 ppm โดยควรแปรงฟันอย่างน้อย 2 ครั้งต่อวัน

“คล้ายแสงเดือนลาลับจากผืนฟ้า คล้ายดาราเลือนจากจันทราฉาย คล้ายตะวันแสงแรกพลิพร่างพราย คล้ายสกุณาบินกรายไปพรั่งพรวน นักเดินทางแห่งศรัทธามาพานพบ ทางบรรจบพิษณุโลกนเรศวร เมื่อ “ยิ่งให้ ยิ่งได้” ยังเชิญชวน ความสามัคคียังอบอวลในมวลเรา การเดินทางบทใหม่ไปแดนดิน ชาติตระการยลยินถิ่นภูเขา น้ำตกหลากสายบาง อย่างเพรียวเบา สวนพฤกษศาสตร์ร่มเกล้าเคล้าแสงจันทร์ หลัง “ห่มหมอก กอดหนาว ดูดาวบนภู” เรามุ่งสู่บ้านนุชเทียน บนขอบขัณฑ์ เสียงหัวร่อดังก้องท้องไพรวัลย์ ยิ้มสุขสันต์เด็กน้อยคอยเติมใจ แห่งที่สอง ตชด บ้านลาดเรือ กันดารเหลือ เส้นทางดินถิ่นสูงใหญ่ สายลมพรายแดดระยิบพริบพร่างไพร มิแดงสู้แก้มใสของวัยเยาว์ ภูเขาค้อลมพัดสะบัดพริ้ว ใบไม้ปลิวปลิดโปรยโรยไหล่เขา ทางคดเคี้ยวมิเคี้ยวคดกว่าใจเรา สิ่งใดเล่าจะตั้งใจให้ตั้งตรง เราหน่วยแพทย์พระราชทานฯ ศปช ดำเนินต่อตามทางพระประสงค์ องค์เทพรัตน์ให้เด็กไทยกายมั่นคง เพื่อดำรงค์ถิ่นไทไปด้วยกัน แพทย์พยาบาลทันตะมาสานสร้าง เภสัชกรร่วมทางมาสร้างสรร กายภาพบำบัดมาร่วมกัน ผู้ประสานงานสัมพันธ์เสร็จทันกาล หลายปีแล้วพ่อมองดูอยู่บนฟ้า คิดถึงหนักหนาข้าฯขอรอสืบสาน แม้นไม่เทียบแม้เสี้ยวที่ทรงงาน ลูกขอกรานงานนี้ไว้ให้แผ่นดิน (แพทย์หญิงกนิษฐา กิจสมบัติ ผู้ประพันธ์)

ข่าว : นางสาวอาธร สิทธิสาร